Pomysłodawcą skansenu Zaanse Schans był Jaap Schipper - architekt, który chciał zachować unikalne holenderskie dziedzictwo poprzez stworzenie miejsca, gdzie zostaną zgromadzone najciekawsze budynki z całego regionu. Projekt skansenu powstał już w 1946 roku, ale prace rozpoczęto dopiero w 1961. Warto podkreślić, że budynki transportowano na bardzo różne sposoby - pociągami, ciężarówkami czy barkami.

Jednak wiatraki nad rzeką Zaan zaczęto budować już w 1600 roku. Początkowo wykorzystywano je do osuszania terenu, dopiero później były używane do celów produkcyjnych - mieliły zboża (pszenicę, jęczmień, owies); przerabiały ryż, papier, drzewo, gorczycę, tytoń czy konopie oraz tłoczyły oleje.

Co ciekawe, pod koniec XVIII wieku było ich tu niemal tysiąc. Niestety, rozpoczynająca się wtedy rewolucja parowa zahamowała rozwój, a większość wiatraków została zlikwidowana.

Do dziś w Zaanse Schans pozostało trzynaście oryginalnych wiatraków - są to:

• De Huisman (pol. Gospodarz) – mieli gorczycę na musztardę
• De Gekroonde Poelenburg (pol. Ukoronowany Poelenburg) – wiatrak tartaczny
• De Kat (pol. Kot) – mieli pigmenty na farby
• Het Jonge Schaap (pol. Młoda owca) – wiatrak tartaczny
• De Os (pol. Wół) – wytwarza olej
• De Zoeker (pol. Poszukiwacz) – wytwarza olej
• Het Klaverblad (pol. Listek koniczyny) – wiatrak tartaczny
• De Bonte Hen (pol. Kolorowa Kura) – wytwarza olej

Oprócz wiatraków w Zaanse Schans można zobaczyć kilka budynków rzemieślniczych, gdzie zaprezentowano jak produkowane były wyroby związane z regionem - m.in. słynne drewniane chodaki, sery, czekolada i beczki.

Zwiedzanie Zaanse Schans

Wejście na teren Zaanse Schans jest bezpłatne. Za darmo możemy również odwiedzić wszystkie budynki rzemieślnicze. Opłata pobierana jest za wstęp do wiatraków oraz do muzeum.

Kiedy najlepiej odwiedzić Zaanse Schans? Większość atrakcji jest czynnych od kwietnia do września, ale dokładny harmonogram (wraz z godzinami otwarcia) znajduje się na stronie www skansenu. Zaanse Schans to jedna z najpopularniejszych atrakcji w Holandii, dlatego zwykle są tu tłumy turystów. Aby ich uniknąć, warto pojawić się tutaj z samego rana - jednak i to nie gwarantuje spokojnego zwiedzania.